سوالات متداول

-پرتودرمانی نوعی درمان است که از اشعه یونیزه کننده استفاده می کند. در واقع ، ما با تابش ، یعنی انتقال انرژی در هوا ، بیگانه نیستیم. امروزه بسیاری از وسایل نقلیه مانند تلفن های همراه ، آنتن های تلویزیونی ، سیستم های موقعیت یاب ماهواره ای (GPS) و رادیوهای ما بر اساس اصل انتقال انرژی در هوا کار می کنند. ما اشعه هایی را که برای درمان پزشکی استفاده می کنیم را "رادیوتراپی" یا "پرتودرمانی" می نامیم. اشعه هایی که ما برای رادیوتراپی استفاده می کنیم یونیزه هستند ، یعنی قدرت آسیب رساندن به DNA ، ماده ژنتیکی انسان را دارند. رادیوتراپی کاربردی باعث آسیب به DNA تومور و DNA بافتهای طبیعی می شود. سلول های توموری نمی توانند از آسیب ناشی از رادیوتراپی بهبود یابند ، اما بافت های طبیعی می توانند این آسیب را ترمیم کنند. به این ترتیب ، از اولین کشف در دهه 1890 ، تابش با موفقیت برای درمان پزشکی استفاده می شود.

-بیشتر ما توموگرافی کامپیوتری انجام داده ایم. ورود و خروج اشعه ایکس با انرژی کم که در توموگرافی استفاده می شود ، توسط ما قابل درک نیست. به همین ترتیب ، پرتوهای انرژی بالاتر که در درمان کار استفاده می شوند ، توسط انسان قابل درک نیستند. به همین دلیل ، بیمارانی که در دستگاه های پرتودرمانی ما در بیمارستان بستری و تحت معالجه قرار می گیرند ، در آن زمان احساس زیادی ندارند.

-پرتودرمانی که در طی پرتودرمانی اعمال می شود ، اغلب توسط دستگاه های تابش خارجی (رادیوتراپی خارجی) انجام می شود ، که در آن بیماران ما بی حرکت هستند و منبع پرتو به دور بیمار می چرخد. از آنجا که پرتوهای اعمال شده در این زمان با سرعت نور وارد بدن شما می شوند و از آن خارج می شوند ، هیچ خاصیت تجمعی در بدن ندارند و چیزی به آلوده شدن بستگان شما وجود ندارد. در براکی تراپی (رادیوتراپی از نزدیک) ، که نوعی دیگر از کار درمانی است ، ما از دستگاهی استفاده می کنیم که اجازه می دهد منابع رادیواکتیو به اندام های حفره بیمار مانند رحم یا بافت ها ارسال شود. پس از قرارگیری این دستگاه ها بر روی بیمار ، منبع رادیواکتیو به منطقه می رود تا تحت تابش قرار گیرد و تابش صورت گیرد. سپس منبع رادیواکتیو از دستگاه خارج می شود. سپس بیمار که دستگاه او برداشته شده است ، به خانه او فرستاده می شود. از آنجا که پس از استفاده از روش های تراپی درمانی ، هیچ تجمع پرتویی در بیمار وجود ندارد ، هیچ اشعه ای برای نزدیکان آنها رخ نمی دهد.

-آماده سازی قبل از رادیوتراپی چیست؟ بیماران ما می توانند در مراحل مختلف برای پرتودرمانی اقدام کنند. بعضی اوقات ممکن است لازم باشد قبل از شروع درمان آزمایشات نا تمام را انجام دهید. قبل از شروع رادیوتراپی ، به بیمار توضیح داده می شود که چرا رادیوتراپی توسط متخصص انکولوژی پرتودرمانی مورد نیاز است. بیشتر برنامه های پرتودرمانی ، مشابه برنامه های جراحی ، شامل کل یا قسمت خاصی از اندام و گاهی اوقات نواحی غدد لنفاوی محل تخلیه مایع لنفاوی , ارگان می شود. به همین دلیل ، ممکن است لازم باشد با توجه به منطقه ای که در بیمار ما تحت تابش قرار می گیرد ، آماده سازی های مختلف انجام شود. به عنوان مثال ، ما برای بیمارانی که برای اشعه های سر و گردن آماده می کنیم ، مراقبت های پیشگیرانه از دهان و دندان را قبل از رادیوتراپی توصیه می کنیم. در بیمارانی که برای تابش تحتانی شکم آماده می شوند می توان برای پر یا خالی بودن مثانه و رکتوم تنظیماتی انجام داد. باز هم ، از آنجا که مقادیر شمارش خون در طول برنامه های پرتودرمانی مهم خواهد بود ، ممکن است قبل از شروع درمان ،آزمایش کلی خون خواسته شود.

-بیشتر اوقات ، ما برنامه ریزی رادیوتراپی را با اسکن توموگرافی کامپیوتری آغاز می کنیم. متخصص انکولوژی پرتوی شما ، که در مورد منطقه تحت تابش تصمیم می گیرد ، نقشه های مورد نیاز در توموگرافی کامپیوتری را می کشد. ترتیب مناطق مورد نیاز برای تابش اهداف تعیین شده و نحوه تابش آنها همراه با رادیوفيزيك پزشكي تصميم گرفته می شود. بنابراین مشخص می شود که بیمار ما هر روز چه مدت در دستگاه درمان سپری خواهد کرد و چند روز نیاز به قرار گرفتن در معرض پرتو دارد. در تعیین این دوره ها ، شرایطی مانند سابقه جراحی ، وضعیت بیماری در بدن ، جزئیات گزارش آسیب شناسی و سایر بیماری های همراه بیمار ما مهم است.

-بله وجود دارد اگرچه هنگام استفاده از رادیوتراپی چیز زیادی در دستگاه درمانی احساس نمی شود ، اما بسته به مناطقی که اعمال می شود ، ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند که می تواند در طول و بعد از رادیوتراپی مشاهده شود.

-1-زخم در دهان: ممکن است زخم هایی در ناحیه دهان و گلو ، به ویژه در ناحیه سر و گردن ایجاد شود ، به این دلیل که سلول های مخاطی دهان ما بسیار حساس به رادیوتراپی است. شکایات اغلب با توجه به بهداشت دهان و دندان ، انطباق با توصیه های رژیم غذایی و قطع رادیوتراپی به تعویق می افتد.
2-قرمزی / تیرگی پوست و گاهی اوقات زخم باز: در صورت تحت تابش قرار گرفتن پوست ، پوست (سرطان پوست یا سرطان هایی که به پوست رسیده اند) یا نزدیک به پوست است (سرطان سینه ، سرطان های سر و گردن ، سرطان های بافت نرم ، برخی سرطان های معده) ، قرمزی روی پوست بیماران ما ، تیره شدن ، لایه برداری و گاهی زخم های باز ممکن است ایجاد شود. پزشک شما ممکن است استفاده از برخی پمادها را توصیه کند ، به ویژه برای جلوگیری از زخم های باز. اگر زخم باز ایجاد شود ، این وضعیت معمولاً پس از اتمام رادیوتراپی به سرعت بهبود می یابد. تیرگی منطقه تحت تابش معمولاً طی چند ماه پس از رادیوتراپی برطرف می شود.
3-مشکل بلع: سلولهای مخاطی که لوله غذایی ما را پوشانده اند از سلولهایی تشکیل شده اند که بیش از حد تقسیم می شوند ، دقیقاً مانند سلولهای دهان ما. به همین دلیل ، ممکن است مشکلات بلع در پرتوهای مری (سرطان ریه ، سرطان مری ، سرطان معده ، سرطان های سر و گردن) وجود داشته باشد. به طور کلی ، شکایات با پیروی از توصیه های رژیم غذایی و قطع رادیوتراپی ، برگشت می کنند.
4- اسهال: در اشعه های مربوط به شکم (رکتوم ، معده ، پانکراس ، آندومتر ، سرطان های دهانه رحم) ، اسهال ممکن است ایجاد شود زیرا سلول های پوشاننده مخاط روده کوچک به رادیوتراپی حساس هستند. به دنبال توصیه های رژیم غذایی و قطع رادیوتراپی ، شکایات معمولاً با برخی از داروها برگشت می کنند.
5-کاهش شمارش خون: ممکن است در شمارش شماری خون در طی رادیوتراپی کاهش یابد. به همین دلیل ، ممکن است پزشک شما بخواهد شمارش خون در یک فرکانس مشخص انجام شود. بعضی اوقات ممکن است لازم باشد خون اهدا شود.
6-حالت تهوع و استفراغ: گاهی اوقات حالت تهوع و استفراغ پس از استفاده از رادیوتراپی قابل مشاهده است. به ویژه ، تابش مغز ، سر و گردن و قسمت فوقانی شکم می تواند باعث حالت تهوع و استفراغ شود. معمولاً با استفاده از برخی داروهای ضد تهوع می توان آن را کنترل کرد.

-1-پوسیدگی دندان: خصوصاً در ماهها و سالها پس از تابش ناحیه سر و گردن ، ممکن است پوسیدگی دندان ایجاد شود. انجام مراقبت های پیشگیرانه از دهان و دندان قبل از رادیوتراپی و توجه به بهداشت دهان و دندان پس از آن مهم است. در صورت لزوم ، کشیدن دندان به درستی انجام می شود.
2-خشکی دهان: خشکی دهان ممکن است در درجات مختلف در نتیجه باقی ماندن غدد بزاقی در ناحیه تحت پرتو، به ویژه در طول تابش سر و گردن رخ دهد. استفاده از بزاق مصنوعی یا استفاده از برخی داروها ممکن است توصیه شود.
3-رشد و تاخیر رشد: رشد و تاخیر رشد به ویژه پس از تابش نوزادان و کودکانی که رشد خود را تکمیل نکرده اند ، دیده می شود. دلیل این امر ، تابش هر دو استخوان در سیستم اسکلتی و غدد تولید کننده هورمون در نتیجه تابش سر و گردن است. به دنبال تابش اشعه نوزادان و کودکان ، ممکن است توصیه شود که رشد بیماران ما دنبال شود و در صورت لزوم مکمل های هورمونی تهیه شود.
4-کمبودهای هورمونی: در نتیجه تابش غدد تولید کننده هورمون یا مغز ، ممکن است در تولید هورمون های مختلف کمبود وجود داشته باشد. کم کاری تیروئید و دیابت نمونه هایی از این موارد هستند. مکمل های هورمونی در صورت لزوم مناسب خواهند بود.
5-سختی زیر پوستی پوست: به ویژه در ناحیه نزدیک به پوست دیده می شود. غالباً مشکلی جدی ایجاد نمی کند.
6-پیشرفت سرطان جدید: در سالهای بعد ، بیمارانی که تحت رادیوتراپی قرار می گیرند ، ممکن است سرطان های جدیدی پیدا کنند که مربوط به سرطان قدیمی نیست ، به خصوص پس از 10 سال یا حتی بیشتر پس از درمان. این سرطان ها نیز به درستی درمان می شوند. 7-ریزش مو: ریزش مو به ویژه پس از تابش ناحیه مغز و سر و گردن دیده می شود. رشد مجدد مو ممکن است بسته به دوز رادیوتراپی ، با رادیوتراپی و شیمی درمانی بعدی متفاوت باشد.
8-مشکلات مربوط به باروری و سیستم تولید مثل: در زنان ، به ویژه پس از تابش زیر شکم ، کمبود عملکرد تخمدان و رحم شایع است. این می تواند قاعدگی و باروری طبیعی را تحت تأثیر قرار دهد. صحبت با پزشک خود در مورد مکانی که باید در این موارد تحت تابش قرار گیرد قبل از درمان مفید خواهد بود. اگر انتظاری در مورد باروری دارید ، مفید خواهد بود که قبل از درمان با پزشک خود در مورد روش هایی مانند انجماد تخمک و ذخیره سازی جنین صحبت کنید. باز هم ، ممکن است شرایطی مانند کاهش تعداد اسپرم یا عدم تولید اسپرم زنده پس از تابش شکم در مردان وجود داشته باشد . اگرچه این شرایط بیشتر اوقات مشکلات نعوظ ایجاد نمی کند ، اما می تواند بر عملکرد تولید مثل تأثیر بگذارد. قبل از درمان ، در صورت داشتن شریک زندگی ، با پزشک خود در مورد انجماد اسپرم یا ذخیره سازی جنین مشورت کنید.
9- در طول پرتودرمانی به چه مواردی باید توجه کرد؟ -برنامه های پرتودرمانی تحت نظارت و کنترل یک متخصص انکولوژی پرتودرمانی انجام می شود. در طول رادیوتراپی ، باید به توصیه های پزشک خود عمل کرده و به درستی برای انجام معاینات خود بروید. در طول درمان کار ، اطلاع رسانی به پزشک خصوصاً در مورد شکایات جدید (تب ، مشکل در بلع و غیره) و قبل از استفاده از هر دارویی مفید خواهد بود.

-برنامه های پرتودرمانی تحت نظارت و کنترل یک متخصص انکولوژی پرتودرمانی انجام می شود. در طول رادیوتراپی ، باید به توصیه های پزشک خود عمل کرده و به درستی برای انجام معاینات خود بروید. در طول درمان کار ، اطلاع رسانی به پزشک خصوصاً در مورد شکایات جدید (تب ، مشکل در بلع و غیره) و قبل از استفاده از هر دارویی مفید خواهد بود.

-در طول رادیوتراپی ، ممکن است موضوع تغذیه با توجه به ناحیه تحت تابش متفاوت باشد. به عنوان مثال ، در حالی که رژیم غذایی متشکل از غذاهای نرم و غیر سوزاننده برای پرتودرمانی که شامل گردن و مری است توصیه می شود ، اما انتخاب رژیم غذایی که باعث ایجاد اسهال در اشعه های تحتانی شکم نشود ، مفید خواهد بود. از آنجا که برخی از سرطان ها مانند سرطان سینه به هورمون ها حساس هستند ، ممکن است پزشک شما توصیه جهت اضافه وزن شما کند. سوال از پزشک در مورد مواردی که باید در طول پرتوی خود به آنها توجه شود مفید خواهد بود.

-پزشک در مورد رادیو تراپی شما اطلاعاتی در مورد مقاربت جنسی به شما می دهد. برای بیماران زن ، مقاربت جنسی در تابش تحتانی شکم مانند سرطانهای زنان مناسب نخواهد بود. از آنجا که کیفیت اسپرم ممکن است تحت تابش شکم در بیماران مرد باشد ، به طور کلی توصیه نمی شود که در این دوره و 2 ماه پس از پایان رادیوتراپی فرزند داشته باشید. اگر یک بیمار سرطانی مرد در قسمت تحتانی شکم تحت تابش قرار گیرد ، این ممکن است باعث آزواسپرمی (عدم وجود اسپرم زنده در مایع منی) پس از رادیوتراپی شود. اگرچه این وضعیت در نعوظ بیشتر اوقات تأثیر نمی گذارد ، اما اگر بعداً قصد بچه دار شدن دارند ، برای چنین بیمارانی مفید است که قبل از شروع رادیوتراپی ، از روند انجماد اسپرم مطلع شوند. بعضي از بيماران زني كه تحت تابش پايين شكم قرار گرفته اند بعداز قاعدگی و بدون آمادگي هاي خاص بارداری ، امكان پذير نيست. در این موارد ، شما باید از پزشک خود مطلع شوید و در مورد موقعیت هایی مانند ذخیره تخمک ، انجماد جنین در صورت داشتن یک شریک زندگی اطلاعات کسب کنید

-اگرچه ممکن است زندگی اجتماعی به اندازه شیمی درمانی در طول رادیوتراپی تحت تأثیر قرار نگیرد ، در مورد اینکه شما چه نوع زندگی اجتماعی خواهید داشت مفید خواهد بود. به عنوان مثال ، از دکتر خود بپرسید که آیا ملاقات با افراد خارج از خانواده به شما آسیب می رساند یا خیر. به اشتراک گذاشتن برخی از اطلاعات مربوط به بیماری خود با خانواده و نزدیکان خود که می بینید ، ممکن است به شما کمک کند تا از رادیوتراپی و سایر روشهای درمانی خود عبور کنید.

آخرین فن آوری های پیشرفته در پرتودرمانی چیست؟ -رادیوتراپی (پرتودرمانی) از دهه 1900 میلادی مورد استفاده بالینی قرار گرفته است. با معرفی شتاب دهنده های خطی از سطح انرژی که در عبور از پوست بیمار در سال های اول مشکل داشتند ، گذشت. به این ترتیب ، تومورهای واقع در قسمتهای عمیق بیماران تحت تابش مناسب قرار می گیرند. تعداد شتاب دهنده های خطی که در دهه 1990 به طور فزاینده ای در جهان گسترش یافت ، در دهه 2000 در کشور ما افزایش یافت. ساختار شتاب دهنده های خطی طی سالیان متمادی تکامل یافته است تا از بافتهای طبیعی تا آنجا که ممکن است محافظت کند در حالی که تومور را به حداکثر روش تابش می دهد. در این توسعه ، سیستم تنظیم چگالی دوز (IMRT) ارائه شده توسط فناوری هدایت پرتو چند برگ (MLC) واقع در سر دستگاه ها نقش مهمی را ایفا می کند. مجدداً ، سهم فناوری های واسطه (IGRT) که بیمار را قادر می سازد تا آنجا که نزدیک به موقعیتی است که در آن برنامه ریزی شده بود ، به درمان نزدیک شود ، درمان های دقیق تری را امکان پذیر کرده است. درمان های سه بعدی بر اساس آناتومی مقطعی اساس سیستم های رادیوتراپی مدرن امروزی است. سیستم های پرتودرمانی سه بعدی با استفاده از سیستم های IMRT و IGRT با سیستم های 4 بعدی تقویت می شوند که پیگیری حرکات فیزیولوژیکی بیمار مانند تنفس را امکان پذیر می کند. رادیوتراپی استریوتاکتیک نوع خاصی از پرتودرمانی است که می تواند از بافتهای طبیعی تا آنجا که ممکن است محافظت کند در حالی که اجازه می دهد پرتوهای ارسال شده از بخش های مختلف به دوزهای بالایی برسند که حداکثر آسیب را به تومور وارد می کند ، دقیقاً مانند موسیقی استریو. سیستم های RT استریوتاکتیک ، که در دهه 1960 تولید شده اند ، برای اهداف رادیوتراپی استریوتاکتیک در هر دو تومور واقع در مغز و از بدن به مغز گسترش یافته اند. در اولین کاربردهای رادیوتراپی استریوتاکتیک ، شرایطی مانند مشکل راحتی ناشی از پیچ های قرار داده شده در جمجمه بیمار و لزوم استفاده از روش های درمانی در یک جلسه نیاز به دنبال فن آوری های جایگزین را ایجاد کرده است. در دهه 1990 ، استفاده از سیستم های پرتودرمانی رباتیک و شتاب دهنده های خطی پیشرفته در رادیوتراپی استریوتاکتیک با ویژگی هایی که در بالا ذکر کردیم به سرعت افزایش یافته است. براکی تراپی سه بعدی ، یکی دیگر از کاربردهای مدرن درمان های سه بعدی ، با تقریب منابع رادیواکتیو به مناطق تحت تابش بیماران ما انجام می شود. مناطقی که می توانند پرتو شوند ، حفره برخی از بیماران ما (سرطان های زنان ، سرطان ریه) است ، در حالی که برخی دیگر ممکن است بافت (سرطان پروستات ، سرطان های بافت نرم) باشد. در طی این فرآیند ، برخی از دستگاهها در مناطق تحت تابش یا در نزدیکی آنها قرار می گیرند و سپس منابع رادیواکتیو به داخل این دستگاهها فرستاده می شوند. این روش درمانی که سالها با سیستم های دو بعدی انجام می شد ، اکنون با سیستم هایی که از آناتومی مقطعی سه بعدی بیمار استفاده می کنند ، مدرن شده است.

-1-به عنوان یک درمان شفابخشی در سرطان های ریه که به دلیل نارسایی در عملکرد ریه یا سایر عملکردهای اندام در مرحله اولیه بیماری هستند، برای جراحی مناسب نیستند.
2-در درمان متاستاز مغز به تعداد و اندازه مناسب.
3-به منظور تابش حفره عمل در متاستازهای مغزی عمل شده.
۴-در درمان متاستازهایی که قبلاً به کل مغز تابانده شده اند اما اخیراً در مغز ایجاد یا رشد کرده اند. 5-در درمان متاستازها در کبد ، غده فوق کلیه ، ریه ها و استخوان ها با کمک به درمان های سیستمیک در بیماران با تعداد کمی متاستاز در بدن .
6-در درمان متاستازهای ستون فقرات به تعداد و اندازه مناسب.
7-در معالجه متاستازهای ریه که از قسمت دیگری از بدن نشات می گیرند اما به ریه متاستاز داده اند ، به تعداد و اندازه مناسب.
8-در درمان تومورهای مناسب پانکراس